Control blikt terug met een aantal mensen en bedrijven voor wie 2023 een bijzonder jaar was. Arjan van Houwelingen is docent aan de game opleiding van de Hanzehogeschool in Groningen. Daarnaast is hij freelance bordspelmaker. Dit jaar won een van zijn spellen een prijs voor Speelgoed van het Jaar.
Van Houwelingen studeerde psychologie. Niet de meest voor de hand liggende studie om games te gaan maken, maar daar denkt hij zelf anders over. “Je hoeft geen opleiding tot spellenmaker te hebben om dat te gaan doen. Als ik iets moet noemen wat relevant is voor spellen maken is het ervaring met observeren en dat het gaat om de beleving van een speler. Daarbij komt subjectiviteit, die meer van invloed kan zijn dan objectieve balans.”
Van D&D spelen naar spellen maken
“Na veel spelen van spellen waar je zelf interacties leidt, zoals Dungeons & Dragons en Magic, jeukte het steeds meer om helemaal zelf iets te maken. We maakten met onze Magic speelgroep een eigen set kaarten om mee te spelen en direct erna ging ik zelf aan de slag met een tweede set. Toen bedacht ik me dat ik misschien ook wel een heel eigen spel kon maken. Dat bleek iets uitdagender, want dan moet je een heel nieuw systeem maken, in plaats van binnen een systeem meer content maken.
Inmiddels heeft Van Houweling acht titels op zijn naam. “Het gaat van kaartspellen tot grote bordspellen en van jonge leeftijd en toegankelijk tot spellen die meer voor ervaren spelers zijn.” Voor het spel GRUNN, dat hij samen ontwikkelde met Robert Brouwer, zijn ze zelfs de uitgever. Van Houwelingen maakt spellen naar eigen ontwerp, maar ook in opdracht. “De afgelopen 2 jaar hebben Robert Brouwer en ik samen met uitgever MNKY Entertainment spellen ontwikkeld. Voor het eerst ook voor een hele jonge doelgroep — vanaf 3 jaar oud.
Een van die games is Bende op de Boerderij, dat in de prijzen viel bij Speelgoed van het Jaar. “Dit is een spel voor de allerkleinsten”, legt Van Houwelingen uit. “Het is speelgoed, vol houten dieren en spel waarmee je ook coöperatief met elkaar kan spelen. Maar competitief spelen is ook mogelijk. De kern is dat spelers de boer helpen om de dieren, die over het bord verspreid staan, naar het eigen weiland te verplaatsen. De dobbelsteen geeft een hoop willekeur en spanning. Deze maakt dat je hekken moet verplaatsen, wat tot andere routes dwingt en er is uiteraard ook kans dat je verliest door het verstrijken van de tijd.”
Spellenmaakgilde
Naast het maken van spellen, vervult Van Houwelingen met zijn spellenmaakgilde een verbindende rol. “Negen jaar geleden was er weinig gecoördineerd in de bordspel-scene. Dat terwijl testen met spelers en mede-makers vaak de grootste bottleneck in ontwikkeling van een spel is. Dus ik dacht, laat ik iets beginnen in Groningen en kijken of er makers en spelers op af komen. De dagen dat we met drie personen bij elkaar zaten, zijn gelukkig voorbij.”
“Met enige PR bleef het steeds verder uitgroeien en sinds we in het Forum-gebouw in Groningen zitten, trekken we ook speltesters buiten ons netwerk. In andere delen van Nederland, en België, waren er mensen die iets soortgelijks in de regio wilden. Zo zijn we inmiddels een netwerkorganisatie met vele locaties geworden. Samen met alle kartrekkers organiseren we meerdere keren per week op vele locaties testavonden en delen we ervaringen met elkaar. De Meetup agenda is rijk gevuld. Sinds 2023 zijn we ook partner van de SAZ, een internationale associatie voor bordspelermakers. Deze behartigen de belangen van spelauteurs en bieden ook ook juridische ondersteuning bij contracten.
Doceren aan opleiding voor digitale games
We vragen Van Houweling hoe hij als bordspellenmaker zich thuisvoelt als docent bij een opleiding voor videogames. “Daar ben ik deels een vreemde eend in de bijt. Maar ook weer niet, want wat studenten krijgen is heel breed en bij een opleiding is veel meer te doen dan vakken lesgeven. Begeleiden van studenten hoeft zeker niet alleen maar door inhoudelijke experts. Liever niet zelfs. In die zin is didactiek ook een vakgebied waar je expert in moet worden als docent.”
Ook ziet hij overeenkomsten tussen het maken van bordspellen en digitale games. “Bijvoorbeeld het iteratief werken als proces. Continue een nieuwe versie maken en testen met de doelgroep om te zien wat werkt, wat niet. Kijken waar de fun zit en wat daarbij in de weg zit. Daarom ben ik jaren geleden met het spellenmaakgilde begonnen. En heb ik ook binnen onze opleiding het initiatief genomen om testmiddagen te organiseren. Ook merk ik dat simpele spellen complex kunnen worden, of complexiteit wegvalt, met goede UI en UX. Zelfs met simpele office software is al te experimenteren met hoe het spel eruit ziet in prototype fase.”
Maar ambities om zelf videogames te maken heeft Van Houwelingen niet. “Los van een keer meedoen met de Global Game Jam en wat tutorials nabouwen heb ik nog geen digitale spellen gemaakt. Ik zie me eerder met een partner die goed is in de digitale kant samenwerken aan games die gelinkt zijn aan bord- of kaartspellen. Zelf speel ik wel graag digitale spellen, maar het samenzijn voelt sterker met een bord of kaartspel.” En sinds 2022 is Van Houweling bestuurslid bij SAGANET, een vereniging voor serious game professionals.
Pitchen, maar vooral blijven testen
Voor het nieuwe jaar heeft Van Houwelingen, naast het blijven ontwikkelen van spellen, voldoende plannen. “Ik heb wat spellen waar ik al langer aan heb gewerkt die ik wil gaan pitchen. Verder kijken we of een vergelijkbaar project als GRUNN kunnen optuigen. Het spellenmaakgilde heeft de kritieke massa bereikt om ook evenementen te organiseren waarin auteurs hun spellen pitchen aan uitgevers. Zoiets is er al in andere landen, maar het zou tof zijn als we dat ook in Nederland gaan krijgen. Ten slotte, ook lekker blijven spelen, testen en uitgegeven spellen op beurzen demonstreren.
Foto bovenaan de pagina door Boudewijn Otten
