Control blikt terug met een aantal mensen en bedrijven voor wie 2022 een bijzonder jaar was. Gwendolyn Kampen schreef een column over haar bijzondere jaar.
“Begin 2022 heb ik iedereen verteld dat mijn naam Gwendolyn Kampen is. Dat ik door het leven ga als vrouw en aangesproken wil worden met zij/haar. Eigenlijk was ik daar vooral zelf blij mee, maar ik wist dit natuurlijk al. Voor veel anderen was het echt een verrassing. Een handjevol mensen reageerden positief. Als er mensen waren voor wie dit onaangenaam nieuws was, dan hebben ze dat niet met mij gedeeld.
Coming Out
Een veel voorkomende reactie was: ‘Je bent dus in een verkeerd lichaam geboren? Ik kan me daar echt totaal niks bij voorstellen!’ Volgens recente onderzoeken kiezen tussen de 0,1 en 0,6% van de mensen ervoor om openlijk als transgender door het leven te gaan. Niet zo gek dus dat mensen zo reageren.
Onder jonge mensen is het aantal transgenders hoger, tot wel 5%. Wellicht komt het doordat er minder angst is onder jongere mensen om veroordeeld te worden, iets waar ik zelf veel last van heb gehad. Misschien komt het wel doordat jongere generaties al van jongs af aan hebben kunnen experimenteren met de vraag: hoe wil ik dat anderen me zien en met mij om gaan?
De reden dat ik denk dat het belangrijk is om te begrijpen hoe een transpersoon zich voelt is omdat het heel menselijk is. Wanneer mensen zich niet eens in onze schoenen willen plaatsen worden we al snel een stukje minder mens. We worden dan iets waar een ander zich totaal niks bij kan voorstellen. Dat maakt het makkelijker om alle nare dingen die bij een (weder) geboorte horen te negeren.
We sluiten ons af voor interessante keuzes
Als ontwerper ben ik er van overtuigd dat één van de voornaamste redenen dat spellen leuk zijn is omdat we om de zoveel tijd met interessante keuzes te maken krijgen. In het echte leven sluiten we ons gek genoeg vaak juist af voor de interessante keuzes. We beschermen onszelf en bedenken van te voren al of iets wel of niet past. Of iets wel of niet relevant voor ons is. De kans dat je dan blijft steken is ontzettend groot en dat gun ik niemand.
Ik moedig mensen aan om in games te experimenteren. Juist als je tevreden bent met je gender en geslacht (je bent niet trans- maar cisgender) dan nodig ik je uit om in de volgende game die je speelt eens een andere keuze te maken dan je gewend bent.
Het maakt niet uit of deze keuze en het daaropvolgende rollenspel nu wel of niet ongemakkelijk voelt: misschien heb je zojuist een stap gezet in een grotere (gevoels) wereld. Als het nou wel ongemakkelijk voelt dan snap je misschien een heel klein beetje hoe ik mij mijn hele leven voor mijn coming out als transgender vrouw gevoeld heb.
Games geven ruimte om te experimenteren
In mijn carrière heb ik naast het maken van games ook voor tv en online outlets content gemaakt over games. Ooit werkte ik mee aan een item met als insteek: wanneer je als speler een game personage kiest: welk geslacht kies je dan? Het geslacht waarmee je geboren bent of een ander geslacht? Avatar-creatie of -keuze geeft spelers een laagdrempelige mogelijkheid om te experimenteren met genderexpressie: hoe zien de wezens in de wereld jou? Hoe reageert men op jou? Hoe gedraag jij je als iemand van een bepaalde gender?
Veel mensen blijven weg van reflectie op dit soort vragen. Het is veel makkelijker om te zeggen dat jij je niks kan voorstellen bij het trans-zijn, dan je buiten de gestelde gendernorm van je geboortegeslacht begeven. Dat gold ook voor mijzelf: ik heb me vroeger nooit echt afgevraagd of ik wel tevreden was met een leven als man. En dat terwijl zoveel games mij de ruimte gaven om hiermee te experimenteren.
Lockdown en zelfreflectie
De realisatie dat ik niet blij was met mijn gender kwam tijdens de eerste lockdown. Die periode dwong mij eens goed te reflecteren op mijn leven. In mijn werk vertrouw ik vaak op mijn sterke analytisch en reflectief vermogen. Blijkbaar is dat een professionele- en geen persoonlijke kwaliteit, want het heeft 34 jaar geduurd voordat ik één van de meest fundamentele inzichten over mijn eigen ontwerp heb verkregen. Ik troost me met de gedachte dat neurodivergenten mensen ook zelden zichzelf diagnosticeren.
Het was erg spannend om mijn coming out te doen. Nu houd ik op zich wel van spanning, alleen niet als het om zoiets fundamenteels als mijn identiteit gaat. Ik heb een video opgenomen om er voor te zorgen dat er gelijk duidelijkheid was over een aantal zaken rond mijn transitie. Ik ben natuurlijk niet de eerste en niet de laatste transvrouw in de game-industrie of media-wereld. Ik had mooie voorbeelden van bekende personen die hun boodschap naar buiten brachten. Bijvoorbeeld Philosophy Tube: A Trans Coming Out Story.
Ik was positief verrast door alle reacties op mijn coming out. Zowel vanuit de game-industrie als daarbuiten: iedereen die reageerde was blij voor me dat ik mezelf gevonden had. Sommige vonden het net een geboorte. Ik ben zelf nooit bij een geboorte geweest, maar inderdaad, iets met bloed, zweet, tranen en een hoop gehuil was het wel. Niet het tafereel in de video, maar het proces er achter.
Opnieuw opbouwen van relaties
Door mijn worsteling met mijn genderidentiteit is mijn werk aan TinyRPG, een game voor AppleWatch waar ik vlak voor mijn coming out heel hard aan gewerkt heb, helaas stil komen te liggen. Ook heeft het al mijn sociale relaties veranderd. De mensen die het dichtst bij mijn oude ik stonden, staan nu het verst van me af. Ik moest weer vanaf het begin beginnen met het opbouwen van persoonlijke- en werkrelaties.
Hoewel de initiële reactie op mijn coming out positief was werd ik tegelijkertijd geconfronteerd met uitsluiting en misogynie. Uitnodigingen voor uitjes die in het verleden vanzelfsprekend waren kwamen niet meer. Er is wel degelijk sprake van een onuitgesproken ‘boysclub’. Zelf hoef ik niet meer ‘one of the guys’ te zijn, misschien is dat voor sommigen te ingewikkeld.
Tenminste één man was heel eerlijk over het veranderen van onze relatie. Hij gelooft er niet in dat mannen en vrouwen samen kunnen zijn zonder romantische interesse is. Nu ik als vrouw door het leven ga, betekende dat voor hem dat contact met niet mij meer mogelijk was. Dit stinkt natuurlijk. Mannen en vrouwen kunnen prima met elkaar opschieten, zonder dat er sprake is van een romantische context. Als je er als man zo over denkt moet je echt goed met de vrouwen om je heen in gesprek.
Sinds april 2021 werk ik met veel plezier voor Flavour als senior developer aan HackShield. Als game-designer en -developer probeer ik de wereld een stukje beter te maken met mijn werk. Ik ben ontzettend blij dat er zo’n tolerante groep wereldverbeteraars bestaat. We willen samen de wereld een beetje beter maken met onze creaties.”
