Terugkijken op een decennium Nederlandse gamesindustrie is een niet iets dat je in een enkel artikel doet. Elke gebeurtenis, elke studio, elke game heeft zijn eigen verhaal en plek in de geschiedenis. Control heeft altijd zijn best gedaan verslag te doen van die gebeurtenissen en daarom is deze website waarschijnlijk het meest complete naslagwerk van de Nederlandse gamesindustrie.
Toch wagen we een poging om ontwikkelingen van het afgelopen decennium te duiden aan de hand van een aantal Nederlandse games. Nee, de lijst is verre van compleet, dat is bijna ondoenlijk. Maar zo kijken we nog een keer achterom voordat we definitief overstappen naar een nieuw jaar en een nieuw begin van een decennium ongetwijfeld ook weer vol bijzondere gebeurtenissen, studio’s en games.
VR
Arizona Sunshine – Vertigo Games 2016
Aan het begin van dit decennium was Virtual Reality slechts een mooie herinnering aan een toekomst die maar niet van de grond kwam door gebrekkige hardware of een toekomstvisie die velen allang weer vergeten waren. Totdat Palmer Luckey in de garage van zijn ouders het prototype van de Oculus in elkaar knutselde. In deze met duct tape bij elkaar gehouden verzameling van onderdelen school het begin van een ware goudkoorts. De Kickstarter verpulverde alle records en een paar jaar later betaalde Facebook miljarden voor het bedrijf. Anno 2019 heeft VR een plek veroverd bij gamers, maar is het niet de revolutie die velen hadden verwacht. Steeds betere (draadloze) hardware en dalende prijzen houden VR ook in het komende decennium relevant. Arizona Sunshine van Vertigo Games en Jaywalkers Interactive is Neerlands bekendste en succesvolste VR game. De combinatie van een zombieapocalypse tegen de achtergrond van een helverlichte woestijn maakt de game zeer origineel in het genre.
Early access
Speedrunners – DoubleDutch Games 2016 (early access 2013) tinyBuild
Speedrunners heeft een lange weg afgelegd tot de populaire game die het nu al jaren is. Het begon in 2010 als Flash game. Een jaar later verscheen een HD-uitgave op Xbox Live in Noord-Amerika. In augustus 2013 ging Speedrunners in Early Access om daar pas drie jaar later weer uit te komen als volledig spel. Tijdens de Early Access periode heeft SpeedRunners 1 miljoen exemplaren verkocht. Inmiddels staat de teller op ruim 7 miljoen exemplaren. Early access is een veelgebruikte manier van development geworden waarbij studio’s al vroeg een publiek vinden, hun game kunnen testen en financiering binnenslepen.
Gamergate
Nuclear Throne – Vlambeer 2015 (early access 2013)
Eigenlijk hoort Nuclear Throne niet thuis in de discussie over Gamergate, de internetbeweging die beweerde te protesteren tegen onethisch gedrag in gamesjournalistiek, maar al snel werd gekidnapt door anonieme galspuwers die in opstand kwamen tegen elke verandering in HUN vrijetijdsbesteding. Voorvechters van feminisme, diversiteit en sociale verandering werden op ongekend felle wijze aangevallen op internet en in het echte leven. Rami Ismail van Vlambeer was ook doelwit van deze haatcampagne omdat hij publiekelijk in de bres sprong voor de aangevallen developers.
Streamers
Reus – Abbey Games 2013
Reus was de eerste game van Abbey Games en ondanks de overwegend positieve reviews wilde het niet echt vlotten met de verkopen. Totdat populaire YouTuber TotalBiscuit de game ontdekte en ging spelen. Zijn enthousiaste verhalen zorgden voor een boost in verkopen en Abbey Games was in een klap een ‘miljoenenbedrijf’. Inmiddels zijn gamestreams op Twitch, Mixer, YouTube, Instagib tv en talloze andere platformen niet meer weg te denken.
Kleine publishers
Kingdom – Noio 2015 (Raw Fury)
Descenders – RageSquid 2019 (No More Robots)
De opkomst van smartphones maakte self publishing mogelijk, de grote toename van het aantal games maakte het bijna onmogelijk op te vallen in de vollopende online stores. Misschien was de hulp van een uitgever dan toch wel handig, niet zozeer bij de financiering, maar bij zaken als marketing, development, lokalisatie, testen etcetera. Kleine, gespecialiseerde uitgevers sprongen in op die vraag en leveren tot op de dag van vandaag hun diensten aan kleinere developers. Kingdom van Noio werd bij de ontwikkeling van Flash naar volwaardige game geholpen door start-up uitgever Raw Fury. De hands on benadering waarbij actief werd meegewerkt aan het development heeft ontwikkelaar Thomas van den Berg doen besluiten het IP aan de uitgever te verkopen. Hij heeft vertrouwen dat Kingdom daar in goede handen is.
Doorbraak
Horizon Zero Dawn – Guerrilla Games 2017
Guerrilla Games was al de grootste en bekendste studio van Nederland en elke game in de Killzone serie verkocht netjes meer dan een miljoen exemplaren, maar met de release van Horizon: Zero Dawn brak de Amsterdamse studio definitief door bij het grote publiek. Meer dan 10 miljoen verkochte exemplaren en talloze onderscheidingen zijn het bewijs van een zeer geslaagde omslag van developer van scifi-corridor-shooters naar open-wereld-verhalend-avontuur. Dat Sony veel vertrouwen heeft in Guerrilla Games blijkt als ze bekend maken dat CEO Hermen Hulst de nieuwe Head of Worldwide Studios wordt. Ondertussen werken ze in Amsterdam hard verder aan Horizon 2 voor de nieuwe PS5.
Games as a service
Awesomenauts – Ronimo Games 2012
Verdun – M2H & Blackmill Games 2015 (early acces 2014),
Het idee is dan wel niet geboren in dit decennium, de laatste jaren is het langer relevant houden van games geperfectioneerd. Nieuwe levels en characters, microtransacties, season passes en social features zijn allemaal bedoeld om spelers soms wel jarenlang aan boord te houden. Ronimo Games wist Awesomenauts zeven jaar in de lucht te houden en daar een middelgrote studio op te laten draaien. In die tijd is de game meegegroeid met de platformen (van PS3 naar PS4) en is uiteindelijk getransformeerd naar een free-to-play model. Pas dit jaar maakten de Utrechters bekend niet langer te werken aan Awesomenauts.
