Vorige maand ging Dop Terlingen met pensioen. Terlingen was als laatste werkzaam als docent op de Hogeschool van Amsterdam. In het verleden gaf ze les aan de HKU, was ze bestuurslid van Games[4Diversity], en de ronkende motor achter de Global Game Jam op de HvA. In deze persoonlijke terugblik vertelt Terlingen niet alleen het verhaal van het afgelopen jaar, maar van een half leven.
“Vragen wanneer ik ben ik begonnen in de game-industrie, is zoiets als vragen naar de oorsprong van de Nijl. Zoiets ontstaat uit meerdere bronnen. Poelen borrelen op uit diepere gronden. Speelsheid, aanleg, interesse, geluk en toeval.
Belangrijk was mijn ontmoeting met Eliza. Het is rond 1982 en ik werk als tekenlerares voor de internationale Cochabamba Coöperative School in Bolivia. Om ons als docenten up to date te houden komen er regelmatig professoren vanuit de Verenigde Staten colleges geven. Dr. David Carl, professor in (nieuwe) media introduceerde het nieuwste hulpmiddel: De computer! We leerden een aantal commando’s in Apple basic en hij liet ons kennismaken met Eliza. Gelukkig was er niemand in de buurt toen ik Eliza mijn diepste angsten en gevoelens toevertrouwde. Hoe kon deze machine weten wat te vragen, waardoor ik dieper ging graven in mijn persoonlijke emoties? Dat was mijn eerste kennismaking met A.I. Mijn hoofd tolde. Dit wilde ik kunnen, beheersen en inzetten voor individueel onderwijs. Maar waar kon dat?
Het werd de University of Arkansas at Fayetteville, waar ik kon studeren voor mijn Masters halen. Met twee boodschappen tassen vol zwaar gedevalueerde Pesos Bolivianos toog ik naar het reisbureau voor een ticket. Gelukkig had de universiteit er voor gezorgd dat ik mijn studie kon combineren met een betaald assistentschap in media- en computerlab en onderwijs.
Het computerlab werd mijn favoriete plek, vooral toen we kleurenmonitoren kregen. We speelden er ‘Where in the world is Carmen SanDiego?’ en ‘The Oregon Trail’. Geïnspireerd op dit laatste spel, bouwde ik mijn ‘edugame’, getiteld ‘The Inca’s’. Het was een adventure game waarbij je aan de hand van de “Amauta” de Inca-cultuur verkende. Ik behaalde mijn Masters met A’s en een enkele B. Mijn studiegenoten en professoren raadden mij aan om te solliciteren bij het toen nog bestaande Apple educational software. Maar ik was te schijterig. Op zoek naar een greencard werkte ik op een trainingsvisum nog een paar jaar op de multimedia afdeling van de universiteit in het zuiden van Arkansas, en ik had me alvast ingeschreven voor een vervolgstudie bij de University of Georgia. Maar het lot besliste anders. Uit Nederland kwam het bericht dat mijn moeder ernstig ziek was. Ik stond voor de keuze carrière of familie en vrienden, en koos voor het laatste.
Na tien jaar weg te zijn geweest kwam ik in 1987 terug in Nederland. Met het telefoonboek in de ene hand en mijn mooie Mastercijferlijst in de andere ging ik solliciteren. De Universiteiten hadden geen interesse. Ze deden niet aan Apple en een Masters uit de VS was geen garantie voor het academisch niveau van hun instituut. Dan maar op zoek naar computeronderwijs in de breedste zin; cursussen Word Perfect en database voor beginners gegeven. Ik vervloekte het moment dat ik besloten had om naar “huis” terug te keren. Tot ik hoorde dat iemand een computer vormgever voor een project op de Amiga zocht. Ik blufte me erin, en heb met behulp van Rob Luca een on the job crash-course Amiga en Dpaint gedaan. Aan het eind daarvan hadden we tientallen animaties en tussenbeelden gemaakt voor een promofilm voor waterbedden.
Dit was de start voor ons bedrijf Commotion. Met eigen geld gekochte hard- en software probeerden we een plek op markt te veroveren met het in opdracht maken van video en animaties. Leaders, promo’s en grafische omlijsting van onder andere lokale TV-aanbieders als Migranten TV, maar ook voor klanten van het in-house videobedrijf John Kok, die ons inhuurde voor promo’s en instructieve animaties.
Hier konden we niet van leven, en we hebben korte tijd in onze studio ook Amiga lessen gegeven om in het onderhoud te voorzien. Dat zette uiteindelijk ook geen zoden aan de dijk. We moesten de pijnlijke beslissing nemen om als team te stoppen. Ik behield de naam en assets van Commotion, maar het voelde als een groot verlies. Als solist verder gaan was zwaar. Ik troostte mij in de nachtelijke uren met eindeloos gamen.
Met Truusje Melissen heb ik nog een laatste gooi gedaan naar roem: een serie van 6 animaties op muziek onder de titel Fiésta, waarvoor zij de muziek maakte. Dit werd uitgezonden bij de VPRO in het programma Meneer de Koekepeer. Ondertussen maakten talentvolle studenten van de HKU animaties op de hard- en software van school. Daar kon ik als bedrijf financieel niet tegenop en ik zag mijn markt verdampen. De genadeslag kwam toen Amiga failliet ging.
Ik had via een organisatie voor AV-vrouwen kennis gemaakt met Jurriënne Ossewold, die namens de HKU voorlichting gaf over een Masters in Interactive Media. Dat werd mijn volgende stap. De eerste dag op de Masters-opleiding vroeg Jurriënne me of ik misschien animatie les wilde geven aan de studenten Interaction Design. In eerste instantie om knoppen meer leven te geven (voor een ieder die bekend is met het fantastische werk van Bas Ording), maar het mocht ook ruimer. Ruimer werd het zeker; mijn mede masters student Jan Willem Huisman (van Ijsfontein) liet mij het programma Meesters van de Macht zien. Een spel wat door hem een aantal mede studenten was geschreven en waarin juist de interactieve momenten een beleving waren. Niet het normale point en clickwerk, maar juist een beweging die de werkelijkheid nabootste. In mijn scriptie ben ik op zoek gegaan naar het magische element waar beleving in interactie en animatie samenkomen. Dit faalde jammerlijk, maar ik zat op een spoor. Het sprak zich rond bij de HKU dat ik openstond voor het laten maken van games als een vorm van interactie. Hierdoor heb ik meerdere teams begeleid, en veel van hen geleerd.
Langzamerhand werd het duidelijk dat games maken een aparte professie werd. Met een aantal collega’s hebben we de bouwplannen voor deze opleiding gestalte gegeven, en is de HKU-opleiding Game Design ontstaan. Commotion was inmiddels in ruste, en voor een inkomen was ik afhankelijk van de HKU. Aan het eind van het jaar kregen we echter te horen dat onze uren zover terug werden geschaald dat ik daar niet van zou kunnen leven.
Dat betekende opnieuw solliciteren. Ook al was ik de jongste niet meer, ik vond een baan bij InHolland in Haarlem. De minor game design was een onderdeel van de bachelor media en Entertainment Manager. Dit was leuk, maar ik miste de passie en de creativiteit van de HKU studenten.
In 2008 werd ik gebeld door Carla Hoekendijk. Zij vroeg of ik samen met Joris Dormans en Wally de Munk mee zou willen bouwen aan een opleiding Game Design en Technology bij de Hogeschool van Amsterdam Nu ruim tien jaar later neem ik afscheid van een fantastisch werkplek, en ga in alle rust bedenken hoe ik mijzelf weer opnieuw ga uitvinden.”
Beeld bij dit artikel komt uit de persoonlijke collectie van Dop Terlingen. Bovenaan de pagina is Terlingen te zien, werkend aan haar game The Inca’s.
