Olivier Oosterbaan is advocaat bij Create Law in Amsterdam. Het boek Games: recht en business van zijn hand is net uit. Dit is zijn vijfde bijdrage voor Control.
2011 is bijna afgelopen, nog een paar dagen. Tijd om stil de staan bij het afgelopen jaar en vooruit te kijken naar het komende jaar. Voor mij betekende dat in 2011 vooral veel contracten opstellen, ‘close-readen’, scannen, becommentariëren, afschieten, ombuigen, enzovoort. In 2012 hopelijk weer, want ik vind het heel leuk werk en leef bijna voor een tekenklaar contract. (Er is ook een zekere schoonheid te ontdekken in een goed opgesteld contract.)
Maar, de schoonheid van contracten daargelaten, het is altijd mijn cliënt die tekent, en soms moet dat gewoon niet gebeuren. Want, waar een contract vaak gebruikt wordt om de commerciële afspraken duidelijker te krijgen, kunnen de onderhandelingen over een contract soms juist ook duidelijk maken dat er goede (commerciële of andere) redenen zijn om die deal niet aan te gaan.
En daarom, in de traditie van eindejaarslijstjes, de vijf top-redenen om je nog eens achter het hoofd te krabben of je dat contract wel moet tekenen:
1. “Ik heb er al zo veel tijd en moeite in gestoken.”
Dit is zeker geen goede reden. Soms kost het meer tijd om tot een goed contract te maken, maar soms kost het meer tijd om erachter te komen dat een goed contract juist niet mogelijk is en dat het tijd is om afscheid te nemen nog voordat het contract is getekend. De reden dat je al veel tijd en moeite in de onderhandelingen hebt gestoken is wel de slechtste reden om alsnog een (slecht) contract te tekenen.
2. “Ik heb het gevoel dat ik genaaid wordt.”
Tja, soms is dit gevoel ingegeven door het niet begrijpen van de deal en kan het opgelost worden door nog eens goed met iemand te kijken naar de afspraak. Maar soms is het gewoon waar, en doe je zelf het zwaarste deel van het werk zonder dat daar een goede beloning tegenover staat. (En dit kan gelden wanneer je opdrachtgever of opdrachtnemer bent, en ook als de samenwerking meer gelijk is.) En soms voelt het gewoon niet goed om met een bepaalde partij in zee te gaan, bijvoorbeeld omdat ze de hele tijd eenzijdig met nieuwe voorwaarden komen. Als ze dat nu al doen, hoe zal dat dan later gaan? (Zie ook onder 4.)
3. “Ik weet niet precies wat ik moet leveren/wat ik moet doen/wanneer ik betaald krijg en wat.”
Soms is een heel lang contract heel onduidelijk. Er staat wel veel in, over garanties, rechtskeuze, overleg, enz. enz., maar er staat juist niet waar het om gaat: de commerciële afspraak. De vraag is of je contractspartner die zo een contract stuurt dat dan wel helder heeft. (Nog afgezien van het feit dat een contract er ook is om uit de la te halen als het misloopt, en het ook dan duidelijk moet zijn.)
4. “Ze zeggen dat het standaard is.”
Dit klopt niet altijd. Zeker voor contracten waar je zelf wat levert geldt dat een contract in principe onderhandelbaar is. Zo valt ook met grote internationale partijen, met goede argumenten, altijd wel wat te wijzigen in hun contracten. Soms is het argument van “het is standaard” dan ook niet meer dan een -nauw verholen en wat botte- tactiek om je een ongunstig contract te laten tekenen. De vraag is hoe de rest van de commerciële relatie dan zal verlopen.
5. “Ik moet deze maand nog mijn huur/eten/kerstboom betalen.”
Dit kan een hele goede reden zijn, al moet je dit ook niet te vaak hebben. Als je van opdracht naar opdracht leeft, dan wordt het misschien tijd om te kijken naar hoe je je werk doet, en voor wie.
Hopelijk heb je wat aan bovenstaande lijst wanneer je je in 2012 afvraagt of je dat ene contract wel zult tekenen. Voordat het zover is, voor nu alvast een goed uiteinde, en dat je in 2012 maar veel goede contracten mag onderhandelen en sluiten.
